In de vroege kerk namen de gedoopte kinderen van gelovige ouders deel aan de viering van het avondmaal. Dat was zo vanzelfsprekend dat er verder niet over gesproken werd. De kinderen hoorden er helemaal bij.
Omdat het zo vanzelfsprekend was dat kinderen in de vroege kerk aan het avondmaal gingen, zijn er geen bronnen uit die tijd waarin over dit onderwerp geschreven wordt. Wel wordt het in verschillende bronnen meermalen genoemd als een bestaande praktijk. Twee voorbeelden om dat te illustreren:
- In zijn geschrift Over afvalligen behandelt bisschop Cyprianus van Carthago rond het jaar 250 de problematiek van broeders en zusters die in de geloofsvervolging hun geloof hebben verloochend. In hoofdstuk 25 schrijft hij over de heiligheid van het avondmaal. Hij komt met een voorbeeld van een jong meisje dat nog niet kan praten. Zij was door haar moeder achtergelaten bij een kindermeisje. Het meisje was vervolgens meegenomen naar een heidense offermaaltijd en had daar meegegeten. Nadat de gevluchte moeder weer terugkwam, was zij met haar dochter naar een avondmaalsviering gegaan. Maar het kind verzette zich hevig en weigerde brood en wijn – volgens Cyprianus omdat het heilige gewoonweg niet in een verontreinigd lichaam kan blijven, zo groot is de majesteit van God! Cyprianus noemt hier de deelname van een peuter aan het avondmaal.
- In de Apostolische Constituties, een geschrift uit de vierde eeuw over de traditie van leer en liturgie, gaat het onder meer over de gewenste volgorde van deelnemers aan de avondmaalsviering. ‘Vervolgens gaat de bisschop aan en daarna de presbyters, de diakenen, de subdiakenen, de lectoren, de zangers, de asceten en de vrouwen: namelijk de diaconessen, de maagden en weduwen, daarna de kinderen, en ten slotte, ingetogen, met schroom en eerbied, zonder gerucht te maken, geheel het volk.’ De kinderen blijken dus een erepositie in te nemen. Deze volgorde is naar analogie van de dooppraktijk. Want volgens de voorschriften over de doop in een geschrift uit dezelfde periode, de Traditio Apostolia, behoren de kinderen eerst gedoopt te worden in de viering en dan de volwassenen.
Lees hier verder.
Terug naar het themadossier.
