Een kinderbijbel uitzoeken, maar waar let je dan op? In dit artikel geven we je uitleg, tips en criteria.
Belangrijkste tip: wat heeft de persoon voor wie jij een bijbel wil kopen nodig?
We beginnen met een inkoppertje, maar het is zó waar: kinderen met een verstandelijke beperking zijn allemaal verschillend. Qua motoriek maar ook qua vermogens om te kunnen bevatten en begrijpen. Om een geschikte kinderbijbel voor kinderen met een verstandelijke beperking te kiezen is het belangrijk om de mogelijkheden van het kind te kennen.
Belangrijkste tip: wat heeft de persoon voor wie jij een bijbel wil kopen nodig?
Kinderbijbels.nl richt zich op kinderen. Maar soms kan een kinderbijbel ook voor een volwassene met een verstandelijke beperking geschikt zijn. Hij of zij kan functioneren op het niveau van een kind (baby/kleuter/bassisschoolkind/puber), maar heeft een volwassen lichaam.
De algemene richtlijn voor het zoeken naar een bijbel voor volwassen mensen met een beperking is: sluit op het niveau én de belangstelling van de persoon aan. Sommige volwassenen met een verstandelijke beperking zullen enthousiast reageren op een kinderbijbel, terwijl anderen het te kinderachtig zullen vinden. Dit kan bijvoorbeeld komen door de illustraties of de te eenvoudige zinnen.
Waar kun je op letten?
Om je te helpen kiezen welke bijbel geschikt is voor een kind of volwassene met een verstandelijke beperking is het goed om de indeling van Dorothea Timmers-Huigens te kennen. Zij heeft een theorie ontwikkeld die is gebaseerd op de vier verschillende ervaringsfasen die mensen in hun leven kunnen doorlopen. Voor mensen met een ‘normale ontwikkeling’ verloopt deze fase van 0 jaar tot ongeveer 12 jaar. Maar voor mensen met een verstandelijke beperking verloopt de ontwikkeling van de leeftijd en de verstandelijke vermogens niet synchroon. Daarom is het beter om naar de ontwikkelingsfase van een persoon te kijken, dan naar de leeftijd van iemand met een verstandelijke beperking.
Uitgaand van deze theorie geef ik per ervaringsordening een aantal tips en aandachtspunten bij het kiezen van een kinderbijbel.
1. Lichaamsgebonden ervaringsfase
De persoon ervaart zijn omgeving vooral zintuigelijk en lichamelijk. De communicatie verloopt vooral via lichaamstaal en geluiden.
Criteria voor een bijbel:
- De Bijbel moet van stevig karton of plastic gemaakt zijn. De persoon kan de bijbel met zijn mond en handen voelen en het boek eventueel kunnen ‘kreukelen’. Dit geldt ook voor kinderen/volwassenen die een spasme hebben. Controleer of de bladzijden goed zijn om te slaan.
- De illustraties mogen heldere en felle kleuren Hier reageren kinderen en volwassen mensen vanuit deze ervaringsfase sterk op.
- Korte teksten per pagina.
Het gaat in deze ervaringsfase om ervaring en beleving. Niet zozeer om de inhoud.
Het gaat om de sfeer: is het fijn om samen de Bijbel te bekijken, te voelen en te luisteren?
Het kan zijn dat kinderen door-ontwikkelen naar een volgende fase, dan is herhaling belangrijk en zullen kinderen het verhaal herkennen.
Extra ideeën:
Gebruik speelgoed en materialen bij de bijbelverhalen. (Bijvoorbeeld maak dierengeluiden als je het verhaal van Noach leest. Of gebruik bijvoorbeeld massageolie bij het verhaal waarbij Maria Jezus zalft.)
2. De associatieve ervaringsfase
De persoon leert verbanden leggen tussen mensen, gebeurtenissen en voorwerpen. Ze leren een dagritme herkennen en (vaste) personen in het leven. Bijvoorbeeld: Moeder associëren ze met aandacht en eten. Er is een beginnende taalontwikkeling.
Criteria voor een bijbel:
- Belangrijk bij deze fase zijn herhaling en vaste rituelen. Dit geeft het kind of de volwassene veiligheid en houvast. Herhaling van het lezen van het Bijbelverhaal is erg belangrijk. Als het kind het verhaal vaak heeft gehoord, gaat hij het herkennen. Je kunt een spelletje doen waarbij het kind de zin afmaakt.
- Gebruik Bijbels met korte zinnen en duidelijke illustraties met eenvoudig lijnen. Er is sprake van (passieve) taal, soms 1 woord-zinnen tot korte zinnen. Mensen in deze ervaringsfase krijgen belangstelling voor eenvoudige verhalen.
- Afhankelijk van de motorische vaardigheden van het kind kies je een bijbel van papier, karton of plastic.
3. De structurerende ervaringsfase
In deze fase leer je betekenis te geven aan de associaties. Door herinnering en ervaring leer je dat sommige dingen soms anders verlopen dan een regel of dat je gewend was. Bijvoorbeeld: ‘Als het regent ga ik niet met de fiets, maar met de auto. Soms doe ik een regenpak aan.’
Criteria voor een bijbel:
- Bijbelboeken met toepassingen, feitjes en uitleg zijn interessant voor kinderen of volwassenen in deze ervaringsfase.
- De verhaallijn in de Bijbel is belangrijk. De verhalen staan niet los van elkaar maar staan in verbinding met Jezus.
- Een verhaal kan meerdere elementen hebben en kan wat langer zijn. Let wel op de spanningsboog van de persoon.
- De illustraties kunnen gedetailleerder vormgegeven
4. De vormgevende ervaringsfase
in deze fase zijn mensen in staat om zelf ideeën en plannen te hebben en dit vorm te geven in hun leven. Ze kunnen kiezen. Bij deze fase is het mogelijk om abstract te denken en te communiceren.
Criteria voor een bijbel:
- Kinderbijbels voor tieners en volwassen in deze ervaringsfase, zullen over het algemeen te eenvoudig zijn. Je kunt gebruik maken van de Bijbel in Gewone Taal of Bijbelse dagboeken.
- Illustraties (niet kinderlijk) zijn belangrijk voor de beeldvorming en de prikkeling van het voorstellingsvermogen.
- Verwerkingsopdrachten of vragen die helpen om het geloof in de praktijk te oefenen zijn prettig.
WINACTIE
Aan wie wil jij een mooie kinderbijbel geven? Zoek met behulp van de informatie uit dit artikel een passende kinderbijbel uit. Maak daarbij gebruik maken van de informatie op kinderbijbels.nl. Ga naar het formulier van de winactie, vul je gegevens in en kopieer de link van de bijbel van jouw keuze in het betreffende veld.
Wie weet win jij deze bijbel!
Het is niet meer mogelijk om mee te doen aan de winactie.
José Korsaan (www.josekorsaan.nl/) heeft 12,5 jaar als SPH-er gewerkt bij stichting Sprank op een logeerhuis voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking. Ze is auteur van de catechesemethodes Follow-up en Bijzonder!, een bijbelmethode voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook ontwikkelde ze het portal voor geloofsbegeleiding van mensen met een verstandelijke en sociale beperking op Opkijken.nl.
Gewoon anders bijbellezen is een serie van Kinderbijbels.nl en Opkijken.nl. De blog is #2 in de serie. Meer weten over Gewoon anders bijbellezen? Klik hier voor meer informatie, abonneer je op de nieuwsbrief of volg ons op Facebook.
Volgende week:
Auditief beperkt: Gods woord horen met je hart. Dovenpastor Carola vertelt over haar ervaringen met bijbellezen met dove en slechthorende mensen.
