Hofstad Catechismus – Vraag 18

Zal God onze ongehoorzaamheid en afgodendienst ongestraft laten?

 

Nee, elke zonde is tegen de soevereiniteit, heiligheid en goedheid van God en tegen zijn rechtvaardige wet. God is terecht vertoornd over onze zonden en zal ze straffen in Zijn rechtvaardige oordeel, zowel in dit leven als ook in het leven dat nog komt.

 

Efeziërs 5:5-6
Want u moet goed weten dat iemand die in ontucht leeft, zedeloos of hebzuchtig is – dat is allemaal afgoderij – geen deel kan hebben aan het koninkrijk van Christus en van God. Laat u door niemand met loze woorden misleiden, want wie God ongehoorzaam is, wordt getroffen door zijn toorn.

 

1. Intro

Iemand zegt: “Ik heb moeite met dat hele idee dat Jezus de straf moest dragen voor de zonden van de mensen. Waarom kon God niet gewoon vergeven?”.
Wat zou je antwoorden? Deel dat eerst even in tweetallen, en laat dan iedereen even kort zijn reactie weergeven.

 

2. Filmintro

Bekijk het filmpje. Daarna is er kort gelegenheid voor hen die iets willen noemen uit het filmpje dat hem of haar geraakt heeft.

 

 

3. Verwerking

Bijbelstudie Openbaring 20: 11-14

Lees eerst samen deze verzen.
Iedereen krijgt daarna de opdracht om op basis van de gelezen verzen één vraag of opmerking te formuleren om samen te bespreken. Neem een paar minuten stilte om die opdracht uit te werken.
Daarna formuleert ieder zijn vraag of opmerking gevolgd door een korte bespreking.
Tenslotte bespreken we de volgende vragen (als die tenminste nog niet aan de orde gekomen zijn):

  • Op de oordeelsdag worden de boeken geopend. Wat stel je je daarbij voor? Heeft dat iets te maken met wat we lezen in Matteus 12: 36?
  • Er staat dat de op de dag van het laatste oordeel de mensen zullen geoordeeld worden naar hun daden. Hoe verhoudt zich dat tot het geloof in Gods genade?
  • Wat vind je van de volgende stelling: Als er geen laatste oordeel is, dan is er ten diepste ook geen gerechtigheid.
  • De Kroatische theoloog Miroslav Volf heeft gezegd, dat vergeving en afzien van wraak alleen mogelijk zijn als je gelooft in het feit dat God alle kwaad zal wreken. Ben je het met hem eens? Bidt je zelf wel eens om Gods wraak? Waarom wel/niet?

Gespreksspel

Op een tafel zijn speelkaarten in een cirkel gelegd, waarbij grofweg de helft van de kaarten in de lengte ligt en de helft dwars. In het middel ligt een stapeltje tekstkaarten met de witte kant naar boven. Ieder groepslid zet zijn pionnetje ergens op de cirkel. Vervolgens wordt met de dobbelsteen gooit men om de beurt met de dobbelsteen. Daarbij loopt men het geworpen aantal ogen gelopen. Komt een deelnemer op een dwarse kaart, dan moet hij of zij een tekstkaart pakken, voorlezen, en een reactie geven op de tekst die erop staat. Anderen mogen kort reageren. Komt iemand op een kaart die in de lengte ligt dan hoeft men geen vraag te beantwoorden.

De teksten die op de tekstkaarten staan zijn:

  • Heb je in je leven wel eens het gevoel (gehad) dat God je straft? Zo ja, kun je een voorbeeld geven?
  • Ken je een verhaal of tekst uit de Bijbel waarin Gods straf of woede aan de orde komt. Welke indruk maakt dit verhaal of deze tekst op jou?
  • Wat vind je van de volgende stelling: ‘Wij praten veel minder over het komende oordeel en Gods straf over de zonde, dan de Bijbelschrijvers’?
  • In Psalm 56 dicht David:
    Wees mij genadig, God, want ze bedreigen mij,
    de hele dag bestoken en bestrijden ze mij.
    Gaan zij hun straf ontlopen?
    Toon uw toorn, God, en sla dat volk neer! (vers 2 en 8)
    Kun je je situaties voorstellen waarin je een soortgelijk gebed zou bidden?
  • Wat roepen ‘Gods toorn en straf over de zonde’ bij je op?
  • Kunnen de komende toorn en straf van God een motief zijn om te gaan geloven? Kun je dat gebruiken in evangelisatiegesprekken?
  • Geloof je in een ‘Dag van de Heer’ en een ‘laatste oordeel’? Welk effect heeft dat op je leven nu?
  • In antwoord 18 van deze Hofstad Catechismus staat dat God de zonde zowel in dit leven als in het leven dat nog komt zal straffen. Kun je voorbeelden geven hoe God al in dit leven straft? Straft God ook de zonden van de gelovigen?
  • Hoe verhoudt zich het feit dat God woedend is over de zonde met het feit dat Hij liefde is?

Bijbelstudie boek Sefanja

Het Bijbelboek Sefanja kondigt op indrukwekkende wijze de dag van de HEER aan. De dag van de HEER is de dag waarop God komt om alles recht te zetten. Luister samen eens naar de boodschap van dit boek. Laat iemand die heel goed kan voorlezen het boek eens achter elkaar voordragen.
Bespreek daarna de volgende vragen:

  • Wat roept het gehoorde bij je op?
  • Verlang je naar de dag van de HEER of juist niet?
  • Wat heb je van deze profetiën geleerd

Gesprekspunten

Zie hierboven bij het spel. Je kunt de daar vermelde stellingen en vragen natuurlijk ook zonder de spelvorm bespreken.

 

4. Gebed

(suggesties voor gebedsvormen)

  1. Schrijf op een poster de woorden ‘God is woedend over….’. Schrijf daar samen zoveel mogelijk zaken bij die Gods woede oproepen.
    Laat ieder nu een tijdje in stilte nadenken over welke van die zaken ook in zijn of haar eigen leven voorkomen, of aan welke zaken men mede schuldig is.
    Daarna volgt een gebed waarin ieder hardop schuld kan belijden, maar waarin er ook voldoende stilte is zodat ieder persoonlijk zijn schuld kan belijden.
  2. Inventariseer de gebedspunten die er leven, verdeel die over degenen die voor willen gaan in gebed, en bidt samen.

Achtergrondmateriaal

(bedoeld voor degene die de avond voorbereidt, en voor wie zich er wat extra in willen verdiepen)

      • New City Catechismus Vraag & Antwoord 18
      • Lees ook zondag 10 vraag en antwoord 10 en 11 van de Heidelberger Catechismus, en artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis.
      • Waarom kan God niet gewoon vergeven? (Uit Basics van de Bijbel, Jasper Klapwijk, pag 74)

Het is natuurlijk prachtig dat Jezus ons zo liefhad, dat Hij Zich voor ons opofferde. Hij droeg onze straf, zodat wij vergeving konden krijgen. Maar waarom kon God geen vergeving geven zonder die verschrikkelijke marteldood vam Jezus aan het kruis? Dat is een vraag die velen bezighoudt.
Ik denk dat het antwoord op die vraag te maken heeft met de spanning tussen Gods rechtvaardigheid en zijn liefde. Wat is Gods rechtvaardigheid waard als Hij niet moeilijk doet over verschrikkelijk onrecht? Is Hij dan wel rechtvaardig? Wat is Gods liefde waard, als Hij niet in woede ontsteekt wanneer wij vreemdgaan met een afgod? Had Hij ons dan wel echt lief? God kan gewoon niet net doen alsof het kwaad en de zonde niet bestaan. Hij moet ze wel bestraffen. Maar omdat Hij ons liefheeft, heeft Hij in zijn zoon Jezus die straf zelf voor zijn eigen rekening genomen. Zo heeft God geleden aan de vergeving.
Dat is iets wat we kunnen herkennen: vergeving is altijd kostbaar. Als een ander mij iets schuldig is en ik scheld hem die schuld kwijt, dan kost mij dat het bedrag dat ik kwijtscheld. In immateriële zin is dat net zo. ‘Zomaar’ iemand vergeven bestaat niet. Het kost je heel wat om af te zien van vergelding en nooit meer terug te komen op wat een ander je heeft misdaan. Maar toch is dat vaak de enige weg naar verzoening.

      • De dag van de Heer en het laatste oordeel

In de Bijbel is er vaak sprake van een laatste, beslissende dag aan het eind van de wereldgeschiedenis. Dan zal Jezus terugkomen. Wat de profeten ‘de dag van de HEER’ noemden, zal zijn vervulling krijgen in die laatste dag, de dag van Jezus Christus. Dan zal Hij optreden als rechter van deze wereld (zie bijvoorbeeld Handelingen 10: 42 en 17: 31). Op die dag zal elk mens ten overstaan van Jezus rekenschap af moeten leggen over zijn leven. Daarbij komt alles op tafel wat we in ons leven gezegd en gedaan hebben (Matteus 12: 36; Openbaring 20: 11-13).

 

Veel mensen vinden dit maar een primitieve gedachte, die eerder past bij de middeleeuwen dan bij de moderne tijd. Waarom zou je je nog bang laten maken met een laatste oordeel, je maakt toch zelf wel uit wat goed en kwaad is?

 

Toch is het een bevrijdende gedachte dat er een goede en rechtvaardige God is die het kwaad uiteindelijk niet tolereert. Ik ben dan namelijk niet meer overgeleverd aan de veranderlijke normen van mijn omgeving en evenmin aan mijn eigen beperkte oordeel, maar ik kan me laten inspireren en motiveren door Gods oordeel over goed en kwaad.

 

Er is nog een reden waarom het idee van een eindoordeel van God bevrijdend werkt. De Kroatische theoloog Miroslav Volf groeide op in de Balkan en maakte daar de verschrikkingen mee van een oorlog waarin etnische tegenstellingen op een buitengewoon wrede manier uitgevochten werden. In zijn boek Exclusion and Embrace betoogt hij dat het onmogelijk is om in die omstandigheden te pleiten voor verzoening en vergeving, tenzij je gelooft dat er een God is die uiteindelijk zal oordelen over al het kwaad dat er gepleegd is. In onze rustige samenleving, waarin zulke schokkende gebeurtenissen schaars zijn, is het misschien nog haalbaar om te zeggen dat we elkaar moeten vergeven, maar mensen die zulk vreselijk onrecht geleden hebben eisen vergelding en willen wraak nemen. Dan ligt de weg naar verzoening en vergeving alleen open als mensen geloven dat die vergelding uiteindelijk wel plaatsvindt (zie ook Romeinen 12:17-19).